با توجه به اهمیت اجرای اصولی سازه های مختلف، در سال های اخیر قوانین مربوط به ساختمان سازی و افزایش ایمنی در ساختمان ها در نظام مهندسی ساختمان تغییر کرده است. همین موضوع باعث شده تا استفاده از وال پست در ساختمان برای مهار دیوارهای پیرامونی و داخلی اجبار گردد. مهار دیورهای غیر سازه ای با انوع وال پست نظیر وال مش در ساختمان، می تواند تاثیر زیادی روی مقاومت ساختمان ها داشته باشد. با ما همراه باشید تا شما را با تمامی جزئیات مربوط به انواع وال پست و روش های اجرای وال پست و … آشنا کنیم.
وال پست چیست؟
با توجه به اهمیت اجرای صحیح ساختمان های در حال ساخت، روش های مختلفی بدین منظور روی کار آمده اند که یکی از آن ها وال پست است. وال پست مجموعه ای از مصالح ساختمانی است که می تواند در دیوارهای پیرامونی و داخلی ساختمان ها به نصب شوند و از بروز ریزش دیوارهای غیر سازه ای در هنگام زلزله و دیگر حوادث جلوگیری نمایند. در واقع این روش، می تواند باعث شود تا مقاومت دیوار در برابر ارتعاشات زلزله افزایش پیدا کند.
وال پست هایی که در دیوارهای غیر سازه ای استفاده می شوند، دو وظیفه اساسی و مهم را به دنبال دارند. اولین وظیفه وال پست ها محدود کردن طول آزاد دیوارها است که می تواند تاثیر زیادی روی مقاومت ساختمان داشته باشد. دومین وظیفه آن ها نیز انتقال بارهای توزیع شده در راستای افقی به تیرها می باشد. در این روش برای اینکه بخشی از نیروی وارده به دیوار در راستای عمودی خنثی شود، بخشی از نیرو در راستای افقی توزیع خواهد شد. بدین منظور، طول آزاد دیوار تا حدی محدود شده تا بخشی از نیروهای عمودی به راستای افقی منتقل شوند.
چرا اجرای وال پست در ساختمان ضروری است؟
زلزله جزء حوادث غم انگیز در کشور ایران است. البته این حادثه در برخی از کشورها به اندازه ای که در کشور ایران زیان بار است، ضرر جانی و مالی به دنبال ندارد. دلیل این موضوع را می توان در نحوه ساختمان سازی آن کشورها جستجو کرد. در زلزله کرمانشاه، بخش زیادی از حوادث ناشی از فرو ریختن دیوارها بوده است. واقعیت این است که دیوارهای غیر سازه ای بدون اینکه هیچ اتصالی به ستون و اسکلت ساختمان داشته باشند، به راحتی در اثر زلزله تخریب می شوند. اما اگر بتوان آن ها را به گونه ای مهار کرد که در زمان زلزله دیوارها به صورت داخلی حرکت کنند و ارتعاشات را خنثی نمایند، می توان تا حد زیادی شاهد مقاوم بودن ساختمان ها بود.
اجرای وال پست در ساختمان ضروری است، چون می تواند ساختمان ها را تا حد بسیار زیادی در برابر زلزله و بادهای شیدی مقاوم کند. در این صورت حتی اگر زلزله در یک منطقه رخ بدهد، دیوارهای غیر سازه ای مانند ستون ها و اسکلت های فلزی و بتنی مقاومت خوبی از خود نشان می دهند و به راحتی تخریب نخواهند شد. این موضوع در کاهش خسارت های جانی و مالی بسیار موثر است.
انواع وال پست کدام است؟
در سال های اخیر اجرای وال پست به یک قانون در نظام مهندسی ساختمان تبدیل شده است. همین موضوع باعث شده تا روش های مختلفی برای اجرای این نوع روش مهار دیوار روی کار بیایند که هر کدام خصوصیات خاص خود را دارند. در ادامه به انواع این روش های اجرای وال پست اشاره می کنیم.
وال پست فلزی
یکی از انواع وال پست هایی که در از قدیم تا به امروز در ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد، از نوع فلزی است. در این روش از متریال های فلزی از جنس فولاد برای مهار دیوار غیر سازه ای ساختمان استفاده می شود. به طوری که این متریال ها و مصالح فلزی در داخل دیوار نصب می شوند و می توانند مقاومت بسیار بالایی در ساختمان ایجاد کنند.
وال پست فلزی در کنار داشتن مزایای بسیار زیاد، روش اجرای نسبتا پیچیده ای دارد. در عین حال به دلیل اینکه این محصولات فلزی قیمت بسیار بالایی دارند، می توانند هزینه بر نیز باشند. اما باید در نظر داشت که استفاده از این روش اجرای وال پست، می تواند تاثیر بسیار زیادی روی مقاومت دیوارهای غیر سازه ای داشته باشد.
وال پست الیافی (وال پست FRP)
وال پست الیافی که با نام FRP شناخته می شود، یکی از انواع مهار کننده های دیوارهای غیر سازه ای است. این روش مهار دیوار پیرامونی و داخلی با کمک الیاف کربن و شیشه ای اجرا می شود. روش اجرای این نوع وال پست ها به گونه ای است که می توان آن ها را داخل سازه و یا در خارج از سازه نصب کرد. وال پست های الیافی می توانند مقاومت دیوارهای غیر سازه ای را افزایش دهند. به طوری که با زلزله و یا طوفان و باد دیگر ترک خوردگی در دیوار ایجاد نمی شود و احتمال فرو ریختن آن نیز کاهش پیدا می کند. روش اجرای این نوع وال پست، حرفه ای تر و تخصصی تر است؛ اما به دلیل جدید بودن این روش اجرا، بهینه تر و ساده تر نیز می باشد.
وال مش
“وال مش چیست؟” وال مش یکی از انواع وال پست هایی است که در سال های اخیر بسیار مورد توجه مهندسین ساختمان سازی قرار گرفته است. وال مش ها از مصالح ساختمانی خاصی مانند مش و یا توری فایبرگلاس و همچنین پلاستر گچی یا سیمانی تشکیل شده اند که هر کدام قابلیت های خاص خودشان را دارند. با این روش می توانید مهار دیوار ساختمان ها را به بهترین شکل انجام دهید. وال مش می تواند پس از دیوارچینی و حتی برای ساختمان های قدیمی ساز نیز انجام شود. روش اجرای آن را در ادامه مقاله توضیح می دهیم. اما باید توجه داشته باشید که سیستم وال مش می تواند بدون نیاز به میلگرد بستر و بسیاری از مصالح فلزی در یک ساختمان اجرا شوند. به همین خاطر در حال حاضر این روش به یکی از بهترین روش های اجرای وال پست در ساختمان تبدیل شده است.
وال پست بتن آرمه
وال پست بتن آرمه، یکی دیگر از روش های اجرای وال پست در ساختمان است. همانطور که از نام این روش مشخص است، از بتن برای مهار دیوار در ساختمان استفاده می شود. از این رو مهار دیوارهای غیر سازه ای با این روش نسبتا پیچیده و در عین حال هزینه بر است. وال پست بتن آرمه در برخی از ساختمان ها در حال اجرا شدن است. بسته به نظر مهندس ناظر، نوع ساختمان و میزان مقاومتی که نیاز دارد انتخاب این روش می تواند مزایای زیادی را به همراه داشته باشد. به خصوص اگر به دلیل شرایط ساختمان، این روش کم هزینه تر و در عین حال کارآمدتر باشد.
وال پست در کدام بخش از ساختمان اجرا می شود؟
اجرای وال پست در بخش های مختلف ساختمان قابل انجام است. البته باید توجه داشت که هر کدام از این روش ها شرایط اجرای خاص خودشان را دارند. بنابراین باید تک تک این مراحل به صورت تخصصی و اصولی انجام شود. در ادامه به بخش هایی از ساختمان که امکان اجرای وال پست در آن ها وجود دارد، اشاره می کنیم.
- اجرای وال پست در میانقاب
یکی از بخش های ساختمان که امکان اجرای وال پست در آن وجود دارد، میانقاب است. در این روش می توان از میلگردهای عصایی خم شده استفاده کرد که در ارتفاع دیوار و با فاصله 70 سانتی متری از هم به داخل نبشی جوش داده می شوند. البته باید توجه داشت که قبل از اجرای وال پست در میانقاب باید سختی دیوار مشخص شده باشد. در صورتی که سختی در محاسبات مشخص نشده باشد، امکان اجرا در میانقاب وجود ندارد.
- اجرای وال پست در تقاطع دیوارهای غیر سازه ای
در صورتی که نیاز به مهار دیوارهای غیر سازه ای باشد، باید حتما از وال پست استفاده کرد. در صورتی که این روش اجرا نشود، ممکن است حتی با یک تکان و ارتعاش ساده دیوارها ترک بردارند و بریزند. ولی با اجرای وال پست، می توان تا حد زیادی از تخریب دیوارها جلوگیری کرد.
- اجرای وال پست در کنار بازشو
در صورتی که بازشوهای اجرا شده در ساختمان بزرگ تر 2.5 متر باشند، حتما باید از وال پست یا همان وادار استفاده شود. اما در صورتی که بازشوها کوچک تر باشند، استفاده از یک چهارچوب فلزی کافیست و می تواند مقاومت لازم را تامین کند.
- اجرای وال پست در جان‌پناه
در برخی از موارد به دلیل اینکه نیاز به مهار جان پناه است، باید از وال پست استفاده کرد. طبق استانداردهای مشخص شده حداقل ارتفاع جان پناه ها با توجه به قوانین آتش نشانی 1.2 متر است که این ارتفاع برای مهار لرزه های جان پناه ها می تواند به اندازه 1.35 متر تا بام نیز ادامه پیدا کند.
مراحل اجرای وال پست فلزی در ساختمان کدام است؟
به منظور اجرای وال پست فلزی، در ابتدا باید مصالح ساختمانی از قبیل میلگردهای بستر، وادارهای قائم و افقی و … با هدف اجرا در داخل دیوار آماده شوند. کلیه مراحل اجرای این روش، قبل از دیوارچینی انجام می شود. وادارهای قائم و افقی، تیرک ها و … بر اساس قوانین خاصی در محل جوش داده می شوند.
مراحل اجرای وال پست الیافی در ساختمان کدام است؟
به منظور اجرای وال پست الیافی در ساختمان، لازم است که ابتدا دیوارچینی به صورت اصولی انجام شود. در حین دیوارچینی باید نبشی های کنترل کننده حرکت خارج از صفحه دیوار نیز اجرا شود تا بتوانیم بر روی ستون ها، تیرها و کف قابی را روی آن ها نصب کنیم. در مرحله بعدی لازم است که نوارهای وال پست الیافی بر اساس نقشه روی دیوار نصب شوند. این نوار به اندازه مشخص برش داده می شوند و می توانند با چسب رزین روی محل نصب گردند. سپس پارچه های الیاف شیشه روی محل قرار داده می شوند و دوباره با چسب فیکس خواهند شد. در نهایت می توان از پروفیل های نبشی و ناودانی نیز در فاصله مشخص از دیوارها استفاده کرد.
مراحل اجرای وال مش در ساختمان کدام است؟
برای اجرای وال مش در ساختمان، لازم است که حتما دیوارچینی بدون نیاز به وادار، میلگرد بستر و … انجام شود. سپس می توان با کمک نوار وال مش یا همان مش فایبرگلاس، مراحل مهار دیوار را انجام داد. به این شکل که ابتدا یک لایه پلاستر گچی یا پلاستر سیمانی روی دیوار قرار می گیرد. سپس روی این لایه توری فایبرگلاس قرار داده خواهد شد. دوباره یک پلاستر دیگر روی توری قرار داده می شود. در نهایت می توان با پروفیل نبشی و یا ناودانی دیوار را مهار کرد. برای نصب پروفیل نبشی و یا ناودانی در سیستم وال مش می توان از چسب اپوکسی استفاده کرد.
مراحل اجرای وال پست بتنی در ساختمان کدام است؟
برای اجرای وال پست بتنی، لازم است که ابتدا قالب گذاری در بتن ریزی انجام شود. در این روش صفحه های فلزی باید با اتصال نبشی ها جداسازی شوند. سپس بتن ریزی ستون ها و تیغه ها انجام شده و صفحات با کمک انکر بولت ها، به تیغه های بتنی متصل خواهند شد. پس از انجام این کار، صفحه گذاری به فاصله یک تا یک و نیم متر انجام می شود. نبشی کشی مرحله نهایی است که با کمک پروفیل های مختلف انجام می شود و در نهایت وال پست گذاری انجام خواهد شد.
عدم اجرای وال پست، چه پیامدهای حقوقی می‌تواند داشته باشد؟
وال پست در حال حاضر یک الزام قانونی است که توسط نظام مهندسی ساختمان برای همه ساختمان ها در نظر گرفته شده است. در صورتی که این روش مهار دیوارهای غیر سازه ای به درستی انجام نشود و یا حتی به طور کامل اجرا نگردد، پیامدهای بسیار زیادی را برای مهندس ناظر به دنبال دارد. در واقع در شرایطی که در اثر زلزله و ارتعاشات باد و طوفان، دیوارهایی که باید با این روش مهار می شدند تخریب گردند؛ تمامی عواقب کار برعهده خود مهندس ناظر خواهد بود. حتی ممکن است مهندس ناظر مجبور به پاسخگویی در دادگاه های مختلف شود.
قیمت وال پست به چه عواملی بستگی دارد؟
اجرای وال پست با مراحل مختلفی انجام می شود که در این مقاله در مورد آن ها صحبت کردیم؛ اما چیزی که مهم است این است که قیمت اجرای وال پست چقدر است؟ به طور کلی عوامل زیادی می توانند روی این موضوع تاثیرگذار باشند که از جمله آن ها می توان به متراژ ساختمان، نوع روش برای اجرا، تعداد نیروهای کار استخدام شده، محل پروژه و … اشاره کرد.
مهم ترین عاملی که روی قیمت وال پست تاثیر می گذارد، روش اجرای آن است. به طور مثال در صورتی که این روش با کمک متریال های فلزی و گران قیمت انجام شود، می توانیم به جرئت بگوییم که هزینه بسیار بالا خواهد رفت. به خصوص اگر متراژ پروژه زیاد باشد و افراد مجبور باشند که حجم زیادی از مصالح ساختمانی فلزی را مورد استفاده قرار دهند.
در این میان روش کم هزینه تری نیز برای اجرای وال پست وجود دارد که وال مش نام دارد. در این روش بسیاری از مصالح فلزی که باید برای اجرا مورد استفاده قرار می گرفتند، حذف می شوند و بنابراین قیمت وال مش نیز کاهش پیدا می کند. از طرفی امکان اجرای وال مش ها با نیروهای کار غیر متخصص و با کمترین هزینه جهت استخدام نیروی کار، وجود دارد.
مدت زمان اجرای وال پست در ساختمان چقدر است؟
یکی از مهم ترین فاکتورهای مهم برای مهندسین ساختمان سازی و کارفرماها، زمان اجرای پروژه است. متاسفانه برخی از کارفرماها و حتی مهندسین برای کاهش زمان، دست به کارهایی می زنند که باعث افت مقاومت ساختمان می شود که این موضوع پیامدهای قانونی بسیار زیادی را به دنبال دارد.
مدت زمان اجرای وال پست در ساختمان نیز تحت تاثیر عوامل بسیار متنوعی است. متراژ ساختمان، نوع روش انتخاب شده برای اجرای وال پست، تعداد نیروهای کار و همچنین آماده بودن مصالح ساختمانی جهت اجرای وال پست و … همگی می توانند روی مدت زمان اجرای وال پست، تاثیرگذار باشند.
یکی از روش های اجرای وال پست در ساختمان که می تواند باعث کاهش زمان اجرای آن شود، وال مش است. وال مش می تواند با کمک مراحل بسیار ساده و بدون نیاز به نیروهای متخصص در ساختمان اجرا شود و زمان اجرای وال پست ساختمان را به شدت کاهش دهد. بنابراین، در شرایطی که محدودیت زمان و هزینه وجود دارد، وال مش بهترین گزینه است.
وال مش بهترین جایگزین انواع وال پست در ساختمان
در سال های اخیر هدف مهندسین ساختمان سازی بر این بوده است تا بتوانند بار وارده به ساختمان را با متریال های سبک کاهش دهند. در عین حال مقاومت ساختمان را نیز با روش های رایج افزایش دهند. وال پست های سنتی با توجه به توضیحاتی که دادیم، هم هزینه بر هستند، هم می توانند برای اجرا زمان زیادی را به خود اختصاص دهند
وال مش بهترین جایگزین انواع وال پست در ساختمان است که می تواند با کاهش هزینه ها و زمان اجرا، عملکرد یک ساختمان را در برابر زلزله افزایش دهد. وال مش ها مقاومت بالایی در برابر رطوبت و مواد شیمیایی دارند. همچنین نیازی به اجرا توسط نیروهای متخصص نخواهند داشت. بنابراین، می توان وال مش را با توجه به مزایایی که دارد، به عنوان بهترین جایگزین برای انواع وال پست ها شناخت. این در حالی است که مقاومت وال مش ها بسیار بالا بوده و حتی می توانند در مقاوم وال پست های فلزی نیز بهترین گزینه از نظر مقاومت شناخته شوند.